"Vendin e njëshit aktual, e zë përherë njëshi i radhës. Sepse, publiku pret gjithçka nga 1-shi. Ne kemi ndërtuar një shoqëri që pret 1 shpëtimtar. Jo 2. Larg qoftë, 3!"
Nga Koloreto Cukali
A mundet një njeri i vetëm të shpëtojë Shqipërinë. Nuk ka pikëpyetje në fund të fjalisë më sipër, sepse këtë askush nuk e shtron më si pyetje. E shumta, mund të shqiptohet si “pyetje me përgjigjen brenda”. Krejt jeta jonë ekonomike-politike është ndërtuar mbi filozofinë e njëshit që zgjidh çdo gjë. Më kujtohen dy episode që hedhin dritë e hije mbi parimin e njëshit.
1
I pari ka të bëjë me një grup udhëtarësh të bllokuar nga bora në Qafë Mali, duke ardhur nga Kukësi. Të presësh borëpastruesen në mes të thëllimit, është më keq se të jesh somalez që pret ushqim në mes të urisë. Në Somali, dikush edhe kalon ndonjëherë me një thes ushqime, qoftë një shoqatë, një karvan ushtarak, apo “Mjekët pa kufij”. Ndërsa në qafë mali nuk kalon kurrë një borëpastruese, thjesht sepse na paska filluar bora!
Personat e bllokuar me furgon në mes të natës në mëshirë të motit të keq e në majë të malit pasi kishin tentuar të njoftonin policinë, mediat, këdo që mund të kishte aq pushtet sa të dërgonte një borëpastruese, vendosën të kryejnë një akt të fundit dëshpërimi: ti dërgojnë sms Kryeministrit. Të gjendur në mes mjegullës mediatike ne kemi krijuar për Kryeministrin një shëmbëlltyrë të dikujt që nuk ka asgjë njerëzore. Për çudinë e udhëtarëve, për 20 minuta u duk borëpastruesja dhe menjëherë mori në telefon ministri i borës. Me një sms në veshin e duhur, krejt ngrehina apatike e shtetit u vu në lëvizje. Udhëtarët shpëtuan. Kryeministri, paska formë humane!
1/1
Rasti i dytë është akoma më i rëndomtë. Një student që për faj të sekretarisë i kanë shkruar një germë gabim në diplomë. Meqë e ka të pamundur të bindë punëdhënësit, detyrohet ta ribëjë kartonin, këtë radhë pa gabime. Me muaj të tërë e përplasin në zyrat e shtetit, të Ministrisë, të Drejtorisë e Rektoratit. Refuzojnë t’i japin një karton të ri, edhe pse gabimin e kishte bërë vetë administrata. Paradoksalisht i thanë, eja fillo shkollën nga e para, që të marrësh diplomë tjetër, po deshe!!
Dinosauri i burokracisë nuk ka në plan ta prishë gjumin për të ndrequr gabimin e vet e për të kryer detyrën për të cilën ushqehet. Në një akt tjetër dëshpërimi, studenti detyrohet ti dërgojë sms kryeministrit. Pas pak ditësh burokracia vihet në punë e plotëson shkresat sikur asgjë të mos kishte ndodhur. Kartoni me shkrimin e saktë) për të cilën e sorollatën për muaj të tërë duke e hedhur si ping-pong nga një zyrë në tjetrën. Nuk përjashtohet mundësia e në mrekullie, por, gjasat janë që përsëri sms-ja është lexuar nga Kryeministri (ose nga dikush që hiqet si Kryeministri). Edhe në këtë rast, Kryeministri merr një trajtë njerëzore.
A kemi arsye për të dyshuar në njerëzillëkun e Kryeministrit?
1 javë si Zot
Unë jam i bindur që Kryeministri ka ndërhyrë për të zgjidhur të paktën njërin nga hallet e mësipërme të shtetasve. Sikurse, jam i prirur të besoj që vërtet është shqetësuar për njerëzit e mbetur në mes të dëborës. Fakti që nuk e kam parë të dalë në media kjo ngjarje, më bën të mendoj që nuk është shfrytëzuar as si P.R., me publikun.
Por, ajo çfarë më duket tepër shqetësuese në këto dy raste, nuk është prova (sado e vogël) që Kryeministri (të paktën në këto dy raste) nuk është mostër, por fakti, që për të zgjidhur një hall në këtë vend, e vetmja shpresë është të presësh që të ta lexojë sms-në Kryeministri. Përqendrimi në një njeri të vetëm i fatit të njerëzve dhe i zgjidhjes së halleve të tyre, më duket problem kyç i shoqërisë dhe shtetformimit tonë.
Nëse edhe për faktin që nuk ka ujë çezma, që komshiu po shemb muret e brendshme pa përgjegjësi, që diku nuk të japin një firmë, apo që në dyqan shiten konserva të skaduara duhet të shpresosh që të informohet Kryeministri që ingranazhi i shtetit të urdhërohet të fillojë të bëjë punën e vet, atëherë ne jemi një vend i mbaruar.
Nuk ka njeri e as super-men në botë, sado i njerëzishëm e punëtor të jetë, që të mund ta kryejë këtë funksion. Kjo sipërmarrje më kujton filmin e Xhim Kerrit te filmi “Bruce Almighty” që italianët e kishin përkthyer “1 javë si Zot”. Brusi i filmit zuri për një javë vendin e Zotit dhe sasia e lutjeve për ndihmë nga njerëzit ishte aq e madhe, sa edhe një “Zot” nuk qe në gjendje ti lexonte e jo më ti jepte zgjidhje të tërave.
1 edhe 1, bëjnë 1
Sëmundja “e njëshit” nuk është e re. Përgjatë historisë kemi parë burra që erdhën, u bënë 1-sha e pas tyre lanë vetëm gërmadha.
Mentaliteti ynë feudal vazhdon ende të jetë parim bazë i shtetformimit dhe i shoqërisë. Shkoni në periferi dhe shikoni si sillet kryekomunari, kryetari i bashkisë, apo pronari i fabrikës. Ata janë 1-shi, gjithçka tjetër është “0”.
Mentaliteti i 1-shit ka bërë që deri edhe biznesi shqiptar funksionon si shteti. 1-shi i korporatës merret me gjithçka, edhe me shoferët. Të tërë postet janë fiktivë, si në shtet. Vendimin e merr përherë 1-shi. Edhe se sa pako A4 do të blihet. Prandaj, me ikjen e 1-shit çdo biznes thjesht shkërmoqet e zhduket. Askush nuk ndërton struktura që ti mbijetojnë 1-shit.
Pjesa më e madhe e ministrave (për delikatesë, të mos themi ‘të gjithë’), ditën e parë të punës, shumëzojnë me zero gjithçka ka bërë paraardhësi. Secili, mendon se vetë është zanafilla e jetës. Me një megalomani plebeu duan ta nisin nga e para.
Prej shumë vitesh, komplimenti më i madh mes burrave me peshë vazhdon të mbetet “ku je o njësh”. Krejt politika jonë është e ndërtuar mbi parimin “ku je o njësh”.
1 minus 1, bëjnë prapë 1
Vetë opozitarizmi i këtyre 20 viteve është bazuar mbi demonizimin e njëshit. Kjo ka bërë që konsumatorët mediatikë vërtet urrejnë 1-shin aktual, por janë aq të dhunuar psikologjikisht sa janë të paaftë të shohin më shumë se “1”.
Vendin e njëshit aktual, e zë përherë njëshi i radhës. Sepse, publiku pret gjithçka nga 1-shi. Ne kemi ndërtuar një shoqëri që pret 1 shpëtimtar. Jo 2. Larg qoftë, 3!
1! Vetëm 1! Aq duam, aq na bën punë. 1. vetëm 1!
Për sa kohë që shteti është 1-shi dhe 1-shi është shteti, nuk ka shpresë për përmirësim. Nuk ka shpresë që të ndërtojmë struktura funksionale. Nuk ka shpresë që borëpastrueset të dalin atëherë kur duhet, por vetëm kur i urdhërojnë.
11/11/11
Para dy ditësh ishte data e famshme palindromë 11/11/11., që nga mesi i Mesjetës (11 nëntor 1111) nuk kishim pasur një pushtim një-shash. Për disa, kjo datë ishte një ters i madh. Disa thanë që është fillimi i fundit të epokës sonë, siç shkruhet në kalendarin majan.
U dëgjuan edhe zëra që ky është një fillimi i ri për njerëzimin. Frekuenca e vibrimeve të planetit do të na bëjë ta duam më shumë jetën dhe gjithçka që na rrethon.
në Kinë pati bum martesash. Kjo data me shumë 1-sha, ishte si rastësisht dhe festa e San Martinos – festa e atyre që u vënë gratë brirë. Nëse data me shumë 1-sha është një fillim i ri apo jo, mbetet për tu parë.
Paradoksalisht, ajo që na mungon, është 1 person. Ai që kur të jetë në majë të piramidës do të thotë i 1-ri: “boll më me njëshat!
Gazeta “Shekulli”
