English

"Gjuha Blu", sëmundja që prek dhentë. Çfarë është, si shkaktohet, përhapja rreziku në njerëz dhe parandalimi

Ky informacion ka për qëllim të rrisë ndërgjegjësimin e fermerëve lidhur me sëmundjen e gjuhës blu të rishfaqur në Shqipëri. Theksojmë faktin se gjuha blu ështësëmundje me rëndësi vetëm për kafshët dhe nuk prek njeriun. Ajo nuk përhapet në njerëz as me qumësht dhe as me mish.

Sëmundja dhe shkaktari

Gjuha blu është një sëmundje infektive jo ngjitëse virale e dhenëve dhe
kafshëve të tjera ruminante shtëpiake e të egra, e cila transmetohet nga
mushkonjat. Gjuha blu është sëmundje e listës së OIE-së, e detyrueshme për
deklarim në organet veterinare lokale.

Në cilat vende është e përhapur sëmundja?

Sëmundja është e përhapur në të gjithë kontinentet, përveç Antraktidës. Në vitet e fundit ajo është përhapur gjerësisht në Europë. Rastet e para të sëmundjes në vendin tonë janë raportuar në fund në vitin 1998 në rrethin e Pogradecit dhe pastaj është përhapur pothuajse në të gjithë vendin. Vala e fundit epizootike e gjuhës blu përkon me Gushtin e vitit 2014 e në vazhdim.

Sëmundja në kafshë Në dhen.

Sëmundja në këto kafshë manifestohet në forma të lehta, të mesme dhe të rënda. Kafshët e prekura kanë:
 Plagë dhe kore në gojë e fytyrë
 Ënjtje e fytyrës
 Shkumë në buzë dhe jargëzim i shtuar
 Ënjtje e gjuhës, mavijosje dhe dalja jashtë e saj
 Mungesë oreksi
 Humbje peshe
 Çalime
 Rënie e prodhimit të qumështit dhe leshit
 Temperaturë të lartë (40.5 deri 410C)
 Ngordhjet luhaten nga 0 deri 30% të kafshëve të prekura dhe ndodhin pas
ditës së gjashtë të shenjave
 Kafshët barsa mund të dështojnë
Në dhi - sëmundja përgjithësisht zhvillohet pa shenja klinike, por nëse ajo
zhvillohet është e njajshme me tiparet klinike në dhen.
Në gjedhë. Sëmundja ka formë të lehtë, por mund të manifestohet klinikisht me
këto shenja:
 Plagë dhe kore në gojë e fytyrë
 Ënjte e fytyrës
 Çalime
 Humbje peshe
 Mungesë oreksi
 Rënie e prodhimit të qumështit
 Plagë dhe kore në thithat e gjirit
 Temperaturë të lartë (40.5 deri 410C)
 Ngordhjet janë të rralla

Përhapja e sëmundjes

Shkaktari i sëmundjes nuk transmetohet nga një kafshë tek tjetra nga kontakti
direkt. Transmetimi bëhet me anë të mushkonjave. Shfaqja e sëmundjes varet
nga kushtet atmosferike, prania e mushkonjave dhe dendësia e dhenëve, dhive dhe gjedhit. Kushtet e përshtatëshme për mushkonjat janë temperaturat e ngrohta
dhe lagështia. Aktiviteti më i madh i tyre është në mëngjes, afër darkës dhe
sidomos pas reshjeve. Karkasat e kafshëve dhe produktet e tyre si mishi,
qumështi dhe leshi nuk përhapin sëmundjen. Virusi mbijeton në mjediset e
kafshëve në brendësi të mushkonjave.

Kontrolli i sëmundjes në kafshë

Në rastet kur sëmundja shpërthen, strategjia e kontrollit të sëmundjes synon
minimizimin e dëmeve ekonomike përmes:
 Kufizimit të lëvizjes së kafshëve të infektuara
 Izolimi dhe mjekimi të krerëve të prekura
 Kontrolli i vektorëve në kafshë dhe mjediset e tyre.

A kalon sëmundja në njerëz?

Njeriu nuk preket nga sëmundja e gjuhës blu. Mishi dhe qumështi nuk e
transmetojnë sëmundjen.
Si duhet të veprojë fermeri kur dyshon për sëmundjen?

 Të njoftojëmenjëherë shërbimin veterinar dhe të bashkëpunojë ngushtë me

 Të zbatojë me rigorizitet këshillat dhe masat për lëvizjen e kontrolluar të
kafshëve, luftimin e mushkonjave, pastrimin e mjediseve dhe asgjësimin e
karkasave.

KOMENTE