Investitorët janë një kategori njerëzish apo institucionesh të cilët investojnë paratë e tyre në një apo më shumë kategori asetesh si investime në kapital, bono thesari, prona të patundshme, valutë, derivate të ndryshme financiare në opsione të ndryshme - me qëllimin kryesor arritjen e fitimit. Hulumtimet e kohëve të fundit tregojnë se përkrah indikatorëve të shumtë si stabiliteti politik, stabiliteti monetar, fuqia e lirë punëtore etj, investitorët gjatë marrjes së vendimit për drejtimin e investimeve të tyre marrin shumë seriozisht parasysh edhe legjislacion dhe rregullat në fuqi në lidhje me mbrojtjen e investitorëve, sidomos atyre në pakicë, në vendin ku ata duan të investojnë.
Mbrojtja e investitorëve në pakicë është thelbësore, sepse në shumë vende kontrolli i vendimeve madhore për fatin e kompanisë, shpërndarja e dividentëve, riinvestimi i fitimit, shkrirja apo edhe likuidimi janë në mëshirë të vendimit që merret nga aksionarët e shumicës. Kjo situatë ndikon drejtpërsëdrejti në hezitimin e investimit në kompani të tilla të cilat në statutin e tyre apo edhe në aktet nën-ligjore të tyre nuk kanë parashikuar mbrojtjen e aksionarëve, të cilët kanë pakicën e aksioneve. Në raportin “Të bësh Biznes” për vitin 2011, të publikuar nga Banka Botërore, Shqipëria është vlerësuar me notën 7.3 dhe renditet në vendin e 15 në botë në këtë fushë.
Qeverisja e mirë e korporatave si proçes në kompani paraqet një seri të mekanizmave përmes së cilave investitorët e jashtëm mund të shohin nëse kompania mbron investimet e tyre. Kjo tejkalon kërkesat ligjore apo rregullatore të një vendi dhe avancon rregullat e brendshme të kompanisë. Pavarësisht rregullave apo ligjeve në fuqi, kompanitë të cilat dëshirojnë të tërheqin investime apo kapital të freskët për projektet e tyre duhet të fillojnë të mendojnë për zbatimin e strukturave të avancuara të qeverisjes së korporatave. Përsa i përket mbrojtjes së investitorëve kompanitë shqiptare duhet të fillojnë të rishohin statutet dhe aktet e tyre nën ligjore e të vendosin përshkrimet se si do të veprojë kompania në situatat në vijim:
A duhet që vendimet me karakter madhor të aprovohen së paku nga 2/3 e aksionarëve (skenari më i mirë është kur këto vendime aprovohen nga së paku 75% e aksionarëve);
Si vendoset në rast të ri-investimit të fitimit apo ndarjes së dividentëve;
Cila është struktura e bordit, cilat janë përgjegjësitë e drejtorëve të bordit dhe kush vendos për nivelin e pagesës së anëtarëve të bordit;
Sa të pavarur janë komisionet e ndryshme (ai i auditimit, i rrezikut etj);
Me sa vota merret vendim për caktimin e drejtorëve të bordeve;
Kush do të aprovojë transaksionet me palët e interesit;
Si dhe shumë pyetje të tjera të cilat ndikojnë drejtpërsëdrejti në fitimin apo humbjen e parasë së investuar nga ana e investitorit.
Ajo çka është me rëndësi të theksohet është fakti se kompanitë të cilat do të zbatojnë parimet e qeverisjes së korporatave do të kenë përparësi në tregjet e kapitalit dhe investimet në kapital. Një studim i kohëve të fundit tregon se investitorët institucionalë në të gjithë botën janë të gatshëm të paguajnë premium në nivel 20% më shumë për aksionet e kompanive që kanë Qeverisje të Mirë të Korporatës.
Projekti për Qeverisjen e Korporatave është bashkëfinancuar nga Sekretariati Zviceran i Shtetit për Çështje Ekonomike (SEKO). IFC është pjesë e Grupit të Bankës Botërore. Qëndrimet e prezantuara janë të autorit, dhe domosdoshmërisht nuk pasqyrojnë pikëpamjet e IFC-së.
